سامان فرجی بیرگانی

بیست و دوم تیر برابر با صد ودهمین سالگرد فتح تهران است.
در روزگاری که مردم رعیت بودند و شاه مالک جان و مال ناموس شان، محمدعلیشاه در مدت کوتاهی پس از تاجگذاری ، مجلس نوپای مشروطه را به توپ بست، تا اقتدار پادشاه را به دوره ی پیش از امضاء فرمان مشروطه بازگرداند.
نمایندگان مجلس ملی دستگیر یا فراری شدند ، روزنامه ها تعطیل و چندتایی از پرشور ترین روزنامه نگاران به طرز فجیعی به قتل رسیدند.
طوماری از فتواهای برخی علمای سرشناس در مباح بودن خون مشروطه خواه به اقصی نقاط ایران گسیل شد، بر منابر درباری در ذم مشروطه خواه سخنها گفته شد و عمال حکومت ، انگشت در جهان کرده و مشروطه خواه می جستند.
تبریز آخرین دژ مشروطه در محاصره ی طولانی مدت قوای حکومت با مرگ و گرسنگی دست وپنجه نرم می کرد.
در چنین شرایطی شورایی از سران طوایف مختلف بختیاری در قلعه شلمزار تشکیل جلسه داد، قبایل بختیاری در خصوص موقعیت جدید کشور اظهار نظر کردند، یکی از خوانین جوان فهرستی از ستم های قاجار بر بختیاری و افراد مقتول شده خواند .
تصمیم نهایی در همراهی بختیاری ها با مشروطه خواهان بود، ضرغام السلطنه فرمانده قوای بختیاری مامور فتح اصفهان شد و پس از زد و خوردی شدید قوای حکومتی در اصفهان را شکست داد، حاکم قاجار به کنسولگری روسیه گریخت، انجمن مشروطه خواهان در اصفهان تشکیل شد و به احیای نظام مشروطه در این شهر رای داد.
محمدعلیشاه به صمصام السلطنه حاکم جدید اصفهان و فرمانده سواران بختیاری اخطار داد : سر دنیا را با پوش نپوشانده اند، مملکت صاحاب دارد به کوهستان خود برگردید…
سقوط اصفهان به همه مشروطه خواهان ایران جانی دوباره بخشید از نجف و استانبول و رشت و خراسان تا دهلی و کلکته پیام های حمایت روشنفکران وعلما از این جانفشانی بختیاری ها روانه شد .

چندماه بعد وقتی مذاکرات نمایندگان مکرر محمدعلیشاه و تهدیدات و تطمیع های آنها با انجمن مشروطه اصفهان و بختیاری ها به نتیجه نرسید ، سپاهی گران از جانب تهران برای سرکوب بختیاریها اعزام شد، اما سپاه دولتی که در مورچه خورت خیمه زده بود، جرات نزدیک شدن به اصفهان را پیدا نکرد و برخی از فرماندهان آن مخفیانه به ملیون(مشروطه خواهان) پیوستند.
هدف بعدی بختیاریها تهران بود. پس ازچهارجنگ مهم در اطراف تهران( از جمله جنگهای بادامک و کرج) در بیست و دوم تیرماه تهران به دست سواران بختیاری، گیلانی و ارمنی سقوط کرد ، محمدعلیشاه به سفارت روسیه گریخت ، شکست قوای دولتی در تهران تبریز را هم از محاصره خارج کرد.
انقلاب مشروطه پیروز شد و سردار اسعد فرمانده قوای بختیاری و محمد ولی خان تنکابنی فرمانده قوای گیلان در مقابل مجلس شورای ملی از مجاهدین فاتح سان دیدند.

در روایت رسمی از انقلاب مشروطه اما این وقایع عظیم مخدوش و حذف شده است.
قیام مشروطه و فتح تهران هیچ متولی مشخصی ندارد، این روز در تقویم رسمی به ثبت نرسیده و بجای آن چهاردهم مرداد سالروز صدور فرمان مشروطه با اهمیت تر دیده شده است.
شاید تنها سندی که تا بحال کسی نتوانسته در اصالت آن دست ببرد، تابلوی فتح تهران اثر استاد کمال الملک است، کمال الملک که خود از مشروطه خواهان سرشناس و شاهد این وقایع بود ، خلاصه ای از داستان مشروطه را نقاشی کرده است.
اصل این تابلو در موزه سعد آباد نگهداری می شود.
تابلویی که اگر چه مهجور افتاده و نادیده گرفته شده ، اما روایت دقیقی از جریان فتح تهران دارد .
در چهار گوشه این تابلو تصویر چهار جنگ بزرگ مجاهدین برای فتح تهران نقش شده است.
در این تابلو چهره ی سرداران واقعی فاتح تهران، شعارهای اصلی مشروطه خواهان و شادی مردم تهران از فرار شاه قاجار به وضوح مشخص است.